1.树的概念:
树是一种非线性数据结构,用于表示层次关系。树由节点组成,每个节点包含一个值和指向其子节点的指针。树的特点是每个节点只能有一个父节点,但可以有多个子节点。
树的基本术语:
- 节点(Node):树的基本单位,可以存储数据。(下图中的圆圈代表一个节点)
- 根节点(Root):树的最顶层节点,没有父节点。
- 子节点:一个节点向下直接连接的所有节点,都是该节点的子节点。(直接连接:中间没有其他节点)
- 叶子节点(Leaf):没有子节点的节点。
- 深度(Depth):从根节点到该节点的边数。
- 高度(Height):从该节点到最远叶子节点的边数。(下图的这棵树高度为3)
- 子树(Subtree):树的任一节点及其后代构成的树。
- 节点的度:该节点的子节点的个数。
这里的树与现实生活中的树相比,更像是一棵“倒过来的树”
一棵树的子节点与子节点之间不能直接连接,否则不能称作树,是非树,如图:
2.二叉树
二叉树是指,在一棵树中,如果每个节点最有两个子节点,这棵树就叫做二叉树
换一种说法,一棵树所有节点 最大的度是2,这棵树就是二叉树
这样的一棵树就是二叉树,而且是满二叉树,那么,什么是满二叉树?
2.1满二叉树
每个节点都有两个子节点,并且所有叶子节点在同一层。如图,D、E、F、G节点是叶子节点并且在同一层
或者说,一棵二叉树的每一个叶子节点以外的节点都有两个子节点,这些节点都“满了”,即为满二叉树
2.2完全二叉树
除了最后一层,其余每一层的节点都已满,最后一层的节点从左到右排列。满二叉树是完全二叉树的一种
但是如果最后一层的节点从左往右有空,就不是完全二叉树
3.顺序二叉树
顺序二叉树是使用数组来存储节点
优点:连续存储、快速随机访问
缺点:空间浪费
typedef int HPDataType;
typedef struct Heap
{HPDataType* _a;int _size;int _capacity;
}Heap;
不难看出,顺序二叉树的数据是一层一层、连续存放在数组中的,意味着顺序二叉树必定是完全二叉树
并且父节点与子节点与数组的下标有固定的逻辑关系:若父节点的下标为i
左子节点下标:2 * i + 1
右子节点下标:2 * i + 2
而根据这个关系,可以对这棵树进行遍历 和 排序
如果将这棵树排序,使得每个父节点都比其子节点大,就形成了堆,并且是大堆
相反,如果每个父节点都比其子节点小,就形成了小堆
大堆小堆只是父节点与子节点的关系,与层无关
上图大堆第三层的 46 比第二层的 25 大,但是不影响这是一个大堆,因为75 > 52 >46,满足大堆的条件
堆的性质:
大堆的根节点的值,是这个堆的最大值
小堆的根节点的值,是这个堆的最小值
堆相关的接口
头文件:
#include<stdio.h>
#include<assert.h>
#include<stdlib.h>typedef int HPDataType;
typedef struct Heap
{HPDataType* _a;int _size;int _capacity;
}Heap;//交换
void swap(int* a, int* b);//向下调整建堆
void AdjustDown(int* a, int parent, int n);
//向上调整建堆
void AdjustUp(int* a, int child, int n);// 堆的初始化
void HeapInit(Heap* hp);
// 堆的销毁
void HeapDestory(Heap* hp);
// 堆的插入
void HeapPush(Heap* hp, HPDataType x);
// 堆的删除
void HeapPop(Heap* hp);
// 取堆顶的数据
HPDataType HeapTop(Heap* hp);
// 计算数据个数
int HeapSize(Heap* hp);
// 堆的判空
int HeapEmpty(Heap* hp);
源文件 :
void swap(int* a, int* b)
{int tmp = *a;*a = *b;*b = tmp;
}void AdjustUp(int* a, int child, int n)
{int parent = (child - 1) / 2;while (child > 0){if (a[child] > a[parent]){swap(&a[child], &a[parent]);child = parent;parent = (child - 1) / 2;}else{break;}}
}void AdjustDown(int* a, int parent, int n)
{int child = parent * 2 + 1;while (child < n){if (child + 1 < n && a[child] < a[child + 1]){++child;}if (a[child] > a[parent]){swap(&a[child], &a[parent]);parent = child;child = (parent * 2) + 1;}else{break;}}
}// 堆的初始化
void HeapInit(Heap* hp)
{assert(hp);hp->_a = NULL;hp->_capacity = hp->_size = 0;
}
// 堆的销毁
void HeapDestory(Heap* hp)
{assert(hp);hp->_size = hp->_capacity = 0;free(hp);
}
// 堆的插入
void HeapPush(Heap* hp, HPDataType x)
{assert(hp);if (hp->_size == hp->_capacity){HPDataType newcapacity = hp->_capacity == 0 ? 4 : 2 * hp->_capacity;HPDataType* tmp = (HPDataType*)realloc(hp->_a, sizeof(HPDataType) * newcapacity);if (tmp == NULL){perror("realloc fail");return;}hp->_a = tmp;hp->_capacity = newcapacity;}hp->_a[hp->_size] = x;++hp->_size;AdjustUp(hp->_a, hp->_size - 1, hp->_size);
}
// 堆的删除
void HeapPop(Heap* hp)
{assert(hp);assert(hp->_size > 0);swap(&hp->_a[hp->_size - 1], &hp->_a[0]);--hp->_size;AdjustDown(hp->_a, 0, hp->_size);
}
// 取堆顶的数据
HPDataType HeapTop(Heap* hp)
{assert(hp);assert(hp->_size > 0);return hp->_a[0];
}
// 堆的数据个数
int HeapSize(Heap* hp)
{assert(hp);return hp->_size;
}// 堆的判空
int HeapEmpty(Heap* hp)
{assert(hp);return hp->_size == 0 ? 1 : 0;
}
堆排序:
堆排序是一种比较高效的排序 时间复杂度为 O(log2 n) 以2为底,n的对数
//堆排序
void HeapSort(Heap* hp, HPDataType* a, int n)
{assert(hp);hp->_a = (HPDataType*)malloc(sizeof(HPDataType) * n);if (hp->_a == NULL){perror("malloc fail");return;}for (int i = 0; i < n; ++i){hp->_a[i] = a[i];}hp->_size = hp->_capacity = n;for (int i = (n - 2) / 2; i >= 0; --i){AdjustDown(hp->_a, i, hp->_size);}
}
4.链式二叉树
链式二叉树通过指针,将一个一个的节点连接
优点:空间浪费小
缺点:不能随机访问
链式二叉树的节点:
typedef char BTDataType;
typedef struct BinaryTreeNode
{BTDataType _data;struct BinaryTreeNode* _left;struct BinaryTreeNode* _right;
}BTNode;
4.1 二叉树的销毁:
void BinaryTreeDestory(BTNode** root)
{
//后序遍历
if (root == NULL)
{
return;
}
BinaryTreeDestory(&(*root)->_left);
BinaryTreeDestory(&(*root)->_right);
free(*root);
*root == NULL;
return;
}
4.2二叉树节点个数
int BinaryTreeSize(BTNode* root)
{
if (root == NULL)
{
return 0;
}
if (root->_left == NULL && root->_right == NULL)
{
return 1;
}
return BinaryTreeSize(root->_left) + BinaryTreeSize(root->_right) + 1;
}
4.3二叉树叶子节点个数
int BinaryTreeLeafSize(BTNode* root)
{
if (root == NULL)
{
return 0;
}
if (root->_left == NULL && root->_right == NULL)
{
return 1;
}
return BinaryTreeLeafSize(root->_left) + BinaryTreeLeafSize(root->_right);
}
4.4二叉树第k层节点个数
int BinaryTreeLevelKSize(BTNode* root, int k)
{
if (root == NULL)
{
return 0;
}
if (k == 1)
{
return 1;
}
return BinaryTreeLevelKSize(root->_left, k - 1) + BinaryTreeLevelKSize(root, k - 1);
}
4.5二叉树查找值为x的节点
BTNode* BinaryTreeFind(BTNode* root, BTDataType x)
{
if (root == NULL)
{
return NULL;
}
if (root->_data == x)
{
return root;
}
BTNode* pleft = BinaryTreeFind(root->_left, x);
if (pleft)
return pleft;
BTNode* pright = BinaryTreeFind(root->_right, x);
if (pright)
return pright;
return NULL;
}
4.6 二叉树的前中后序遍历
// 二叉树前序遍历
void BinaryTreePrevOrder(BTNode* root)
{
if (root == NULL)
{
return;
}
printf("%d ", root->_data);
BinaryTreePrevOrder(root->_left);
BinaryTreePrevOrder(root->_right);
}
// 二叉树中序遍历
void BinaryTreeInOrder(BTNode* root)
{
if (root == NULL)
{
return;
}
BinaryTreePrevOrder(root->_left);
printf("%d ", root->_data);
BinaryTreePrevOrder(root->_right);
}
// 二叉树后序遍历
void BinaryTreePostOrder(BTNode* root)
{
if (root == NULL)
{
return;
}
BinaryTreePrevOrder(root->_left);
BinaryTreePrevOrder(root->_right);
printf("%d ", root->_data);
}
4.7二叉树的层序遍历
需要使用队列实现
void BinaryTreeLevelOrder(BTNode* root)
{
Queue qu;
BTNode* cur;QueueInit(&qu);
QueuePush(&qu, root);
while (!QueueIsEmpty(&qu))
{
cur = QueueTop(&qu);putchar(cur->_data);
if (cur->_left)
{
QueuePush(&qu, cur->_left);
}if (cur->_right)
{
QueuePush(&qu, cur->_right);
}QueuePop(&qu);
}QueueDestory(&qu);
}
头文件:
typedef char BTDataType;typedef struct BinaryTreeNode
{BTDataType _data;struct BinaryTreeNode* _left;struct BinaryTreeNode* _right;
}BTNode;// 二叉树销毁
void BinaryTreeDestory(BTNode** root);
// 二叉树节点个数
int BinaryTreeSize(BTNode* root);
// 二叉树叶子节点个数
int BinaryTreeLeafSize(BTNode* root);
// 二叉树第k层节点个数
int BinaryTreeLevelKSize(BTNode* root, int k);
// 二叉树查找值为x的节点
BTNode* BinaryTreeFind(BTNode* root, BTDataType x);
// 二叉树前序遍历
void BinaryTreePrevOrder(BTNode* root);
// 二叉树中序遍历
void BinaryTreeInOrder(BTNode* root);
// 二叉树后序遍历
void BinaryTreePostOrder(BTNode* root);
// 层序遍历
void BinaryTreeLevelOrder(BTNode* root);
源文件:
// 二叉树销毁
void BinaryTreeDestory(BTNode** root)
{//后序遍历if (root == NULL){return;}BinaryTreeDestory(&(*root)->_left);BinaryTreeDestory(&(*root)->_right);free(*root);*root == NULL;return;
}
// 二叉树节点个数
int BinaryTreeSize(BTNode* root)
{if (root == NULL){return 0;}if (root->_left == NULL && root->_right == NULL){return 1;}return BinaryTreeSize(root->_left) + BinaryTreeSize(root->_right) + 1;
}
// 二叉树叶子节点个数
int BinaryTreeLeafSize(BTNode* root)
{if (root == NULL){return 0;}if (root->_left == NULL && root->_right == NULL){return 1;}return BinaryTreeLeafSize(root->_left) + BinaryTreeLeafSize(root->_right);
}
// 二叉树第k层节点个数
int BinaryTreeLevelKSize(BTNode* root, int k)
{if (root == NULL){return 0;}if (k == 1){return 1;}return BinaryTreeLevelKSize(root->_left, k - 1) + BinaryTreeLevelKSize(root, k - 1);
}
// 二叉树查找值为x的节点
BTNode* BinaryTreeFind(BTNode* root, BTDataType x)
{if (root == NULL){return NULL;}if (root->_data == x){return root;}BTNode* pleft = BinaryTreeFind(root->_left, x);if (pleft)return pleft;BTNode* pright = BinaryTreeFind(root->_right, x);if (pright)return pright;return NULL;
}
// 二叉树前序遍历
void BinaryTreePrevOrder(BTNode* root)
{if (root == NULL){return;}printf("%d ", root->_data);BinaryTreePrevOrder(root->_left);BinaryTreePrevOrder(root->_right);
}
// 二叉树中序遍历
void BinaryTreeInOrder(BTNode* root)
{if (root == NULL){return;}BinaryTreePrevOrder(root->_left);printf("%d ", root->_data);BinaryTreePrevOrder(root->_right);
}
// 二叉树后序遍历
void BinaryTreePostOrder(BTNode* root)
{if (root == NULL){return;}BinaryTreePrevOrder(root->_left);BinaryTreePrevOrder(root->_right);printf("%d ", root->_data);
}
BTNode* BinaryTreeCreate(BTDataType* src, int n, int* pi)
{if (*pi >= n || src[*pi] == '#'){(*pi)++;return NULL;}BTNode* cur = (BTNode*)malloc(sizeof(BTNode));cur->_data = src[*pi];(*pi)++;cur->_left = BinaryTreeCreate(src, n, pi);cur->_right = BinaryTreeCreate(src, n, pi);return cur;
}void BinaryTreeLevelOrder(BTNode* root)
{Queue qu;BTNode* cur;QueueInit(&qu);QueuePush(&qu, root);while (!QueueIsEmpty(&qu)){cur = QueueTop(&qu);putchar(cur->_data);if (cur->_left){QueuePush(&qu, cur->_left);}if (cur->_right){QueuePush(&qu, cur->_right);}QueuePop(&qu);}QueueDestory(&qu);
}